DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Wychowanie przedszkolne obejmuje szereg dziedzin, ważnych w pierwszym etapie edukacji dziecka. Posiada funkcję opiekuńczą, wychowawczą, poznawczą, wyrównawczą i społeczną.
W okresie przedszkolnym rozwija się większość wrodzonych predyspozycji, stąd podejmowane działania edukacyjne przynoszą duże efekty. W tym okresie ważne jest też niwelowanie dysharmonii rozwojowych, wyrównywanie zaniedbań środowiskowych.
Dziecko w przedszkolu nabywa podstawowe umiejętności społeczne, werbalne, emocjonalne, konieczne w dalszym życiu, ma czas i możliwość stopniowego dojrzewania do szkoły.
"Zerówka" umożliwia wyrównywanie różnic edukacyjnych dzieci poprzez zabawę i naukę, bez nieprzyjemnych konsekwencji. Trafiają do niej dzieci, które wcześniej chodziły do przedszkola i te, które dotąd były w domu.
Wspólnie uczą się samodzielności, współdziałania w grupie, nabierają wiary w siebie i swoje możliwości i porównują to, co potrafią rówieśnicy. Zajęcia w zerówce to głównie gry i zabawy dydaktyczne podczas których dziecko przyswaja nową wiedzę.
Przygotowanie do szkoły - zdobywanie wiedzy o świecie, rozwój mowy, sprawności manualne, aktywność twórcza, umiejętność pracy w zespole, nawiązywanie kontaktów społecznych - to wszystko solidne podstawy do rozpoczęcia szkolnej kariery.
WSKAŹNIKI DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ
Na dojrzałość szkolną, czyli gotowość dziecka do podjęcia nauki szkolnej składają się:
- dojrzałość fizyczna,
- dojrzałość umysłowa,
- dojrzałość społeczna,
- dojrzałość emocjonalna.
Poniżej znajduje się kilkanaście umiejętności, które dziecko powinno opanować przed pójściem do szkoły.
Umiejętności te możemy rozwijać poprzez różnorodne formy ćwiczeń i zabaw z dziećmi.Dziecko gotowe do podjęcia nauki szkolnej powinno znać:
- swoje imię i nazwisko,
- adres zamieszkania,
- imiona rodziców,
- nazwę zawodu rodziców, jeśli pracują,
- nazwy zwierząt domowych,
- nazwy dni tygodnia, pór roku.
Dziecko gotowe do podjęcia nauki szkolnej powinno umieć:
- prawidłowo trzymać ołówek (pomiędzy palcami wskazującym, środkowym i kciukiem),
- posługiwać się przyborami do rysowania, kolorowania i pisania zawsze tą samą ręką (prawą lub lewą),
- kolorować obrazek bez wychodzenia za linię,
- narysować postać człowieka z zachowaniem odpowiednich proporcji,
- poprawnie odwzorować kształty geometryczne, szlaczki litero podobne,
- lepić z plasteliny, gliny lub masy solnej,
- ciąć nożyczkami wzdłuż wyznaczonej linii prostej, falistej i łamanej,
- sprawnie wykonać proste ćwiczenia gimnastyczne, np.: skakać na jednej nodze, rzucać i łapać piłkę,
- samodzielnie się rozebrać i ubrać,
- zawiązać sznurowadła i zapiąć guziki,
- odróżnić prawą i lewą stronę ciała u siebie oraz osoby stojącej naprzeciwko,
- wymienić kilka różnic w dwu pozornie podobnych do siebie przedmiotach lub obrazkach,
- grupować przedmioty według, np.: barwy, kształtu, wielkości,
- sortować znane przedmioty lub ich obrazki wg określonej zasady, np.: owoce, zwierzęta, zabawki,
- wybrać takie same obrazki, litery, wyrazy,
- złożyć widokówkę pociętą na kilka części,
- dobrać w pary obrazki lub przedmioty z uwzględnieniem jakiejś cechy wspólnej, np.: krowa – mleko, liść – drzewo,
- odróżniać dźwięki różnych pojazdów, instrumentów, głosy zwierząt,
- odtworzyć prosty układ rytmiczny wystukany przez dorosłego, np.: ( - - - -), (- - - -),
- dokonać analizy (podzielić wyraz na sylaby), np.: lo-ko-mo-ty-wa,
- dokonać syntezy (złożyć w całość) wyraz wypowiedziany sylabami,
- wyróżnić głoskę ( zarówno samogłoskę, jak i spółgłoskę) na początku i na końcu wyrazu,
- zróżnicować wyrazy dźwiękopodobne, np.: bułka- półka, Tomek-domek,
- swobodnie liczyć do 10, także wspak,
- przeliczyć elementy w zbiorze i powiedzieć ile ich jest,
- dodawać i odejmować na konkretach, np.: patyczkach lub palcach do 10,
- porównać ze sobą dwa zbiory, powiedzieć gdzie jest więcej, a gdzie mniej,
- opowiedzieć, co przedstawia dany obrazek,
- poprawnie wymawiać wszystkie głoski oraz dłuższe wyrazy, np.: hipopotam, kaloryfer,
- budować zdania poprawne pod względem gramatycznym,
- przez dłuższą chwilę skupić się na słuchaniu opowiadania, bajki lub muzyki,
- zapamiętać teksty krótkich wierszyków i piosenek,
- zgodnie bawić się w grupie, zaczekać na swoją kolej,
- doprowadzić rozpoczętą pracę lub zabawę do końca,
- posprzątać po sobie po zakończeniu pracy lub zabawy,
- podporządkować się poleceniom,
- wykonać 3-4 polecenia wg kolejności podanej przez dorosłego,
- bez problemu rozstać się z rodzicami lub opiekunami,
- łatwo nawiązywać kontakt z dorosłymi i rówieśnikami.
Jeśli dziecko posiada większość opisanych wyżej umiejętności oznacza to , że jest ono gotowe do podjęcia nauki szkolnej.
Jeśli nie, być może powinno jeszcze trochę poćwiczyć, aby lepiej opanować potrzebne umiejętności. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się pozostawienie dziecka w przedszkolu lub „zerówce”.
Pamiętajmy, że naszą rolą jako odpowiedzialnych rodziców jest wspieranie i wspomaganie rozwoju dziecka – nie powinniśmy bezczynnie czekać, aż ono samo „dorośnie” do pewnych rzeczy, ale poprzez zabawy i ćwiczenia poszerzać wiedzę dziecka o otaczającym świecie oraz systematycznie rozwijać jego umiejętności.
oprac. A.Żbikowska