LOGOPEDA

Kiedy do logopedy?

I.Jeśli dziecko ukończyło 1 rok życia:

a)nie gaworzyło, czyli nie wydawało prostych sylab np. bababa, mamama,

b)w dalszym ciągu oddycha przez usta,

c)nadmiernie ślini się,

d)ma trudności z żuciem i połykaniem pokarmów, krztusi się.

II.Jeśli dziecko w okresie 1-2 roku życia:

a)nie potrafi dmuchać,

b)nie reaguje na zadawane pytania na przykład "Gdzie jest lala?", "Gdzie jest baba?"

c)nie wykonuje prostych poleceń na przykład "Daj auto", "Pokaż gdzie masz nos?"

d)porozumiewa się z otoczeniem za pomocą gestu i mimiki.

III.Jeśli dziecko w okresie między 3-4 rokiem życia:

a)porozumiewa się tylko za pomocą pojedynczych słów,

b)mowa jest niezrozumiała dla otoczenia,

c)nie mówi głosek: "l, k, g, f, w, ś, ź, ć, dź",

d)wsuwa język miedzy zęby w trakcie oglądania na przykład bajek albo w czasie rozmowy z rodzicami.

IV.Jeśli dziecko w okresie między 5-6 rokiem życia:

a)głoski dźwięczne zastępuje bezdźwięcznymi na przykład zamiast "dom" mówi "tom",

b)nie buduje wypowiedzi wielozdaniowej,

c)nie wymawia głosek "sz, ż, cz, dż", czyli sepleni,

d)nie wymawia głoski "r" albo zastępuje ją głoską "l" lub "j",

e)powtarza głoski (s-samolot),sylaby (bu-bu-buty),całe słowa, sprawiając wrażenie zacinania się

V.Ma rozwój mowy:

a.Dziecka rocznego, na poziomie dziecka półrocznego (dziecko jedynie gaworzy),

b.Dziecka 2-letniego jest na poziomie mowy dziecka rocznego (wymania kilka słów),

c.Dziecka 3-letniego jest na poziomie mowy dziecka 1,5 rocznego (tworzy jedynie równoważniki zdań, a słownictwo jest na poziomie dziecka 1,5 rocznego)

d.Dziecka 4-letniego jest na poziomie mowy dziecka 2-letniego (formułuje zdania proste, słownictwo czynne jest na poziomie dziecka 2-letniego, tj. około 300 słów),

e.Dziecka 5-letniego jest na poziomie mowy dziecka 2,5-letniego (nadal zdania proste, słownictwo na poziomie dziecka w wieku 2,5 lat),

f.Dziecka 6-letniego na poziomie dziecka 3-letniego (pojawiają; się zdania złożone, dziecko wymawia 1000-1500 słów),

g.Dziecka 7-letniego na poziomie mowy dziecka 3,5-etniego.

 

1. Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego:

• nieprawidłowa budowa języka (język zbyt długi, zbyt krótki, zbyt gruby, krótkie wędzidełko podjęzykowe),
• nieprawidłowa budowa podniebienia (podniebienie gotyckie, rozszczepy podniebienia),
• wady zgryzu (zgryz otwarty, zgryz krzyżowy, przodozgryz, tyłozgryz, nadzgryz, zgryz głęboki),
• anomalie zębowe
• rozrost trzeciego migdałka,
• polipy,
• skrzywienia przegrody nosowej,
• przerost śluzówki nosa.

2. Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów artykulacyjnych:

• brak pionizacji języka, tzw. infantylne połykanie (prowadzące do wsuwania języka między zęby),
• niska sprawność języka, warg, żuchwy,
• zakłócona praca mięśni napinających i przywodzących wiązadła głosowe,
• trudności koordynacji pracy wiązadeł głosowych z pracą nasady,
• nieprawidłowa praca zwierającego pierścienia gardłowego.

3. Nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu:

• niedosłuch,
• wybiórcze upośledzenie słuchu,
• zaburzenia słuchu fonematycznego.

4. Nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego:

• zaburzenia analizy i syntezy słuchowej,
• zaburzenia słuchu mownego,
• zaburzenia kinestezji artykulacyjnej.

5. Czynniki psychiczne:

• brak zainteresowania mową innych,
• odczuwanie własnej artykulacji jako czynności męczącej i sprawiającej trudność.

6. Czynniki społeczne, niesprzyjające warunki uczenia się:

• nieprawidłowe wzorce fonetyczne,
• nieprawidłowa atmosfera,
• styl wychowania i postawy rodziców,
• brak stymulacji rozwoju mowy

 

Kalendarz rozwoju mowy dziecka. Jakie głoski powinno realizować dziecko

 

Obawiasz się, że twoje dziecko zbyt długo sepleni? A może jakiejś głoski nie wymawia wcale, tylko zastępuje ją inną? Porównujesz z innymi dziećmi i nie wiesz, czy czekać, aż nauczy się samo, czy interweniować? 

 

KALENDARZ ROZWOJU MOWY DZIECKA- kryterium artykulacyjne wg Z. Dołęgi (2003)

 

niemowlę

 

– Dźwięki gardłowe

 

– pojawiają się głoski tylnojęzykowe (k, g), wargowe (i), przedniojęzykowe (d, t, p, b)

 

– pojedyncze lub w połączeniu z samogłoską: i, u, a

 

– w 7-8 m.ż. poj. się p, b, t, d, k, g, l

 

– poj. się języczkowe r i tylnojęzykowe n oraz różne  mlaski i dźwięki wydawane na wdechu

 

jedno – i dwulatek

 

– wszystkie samogłoski ustne

 

– wymawia spółgłoski p, b, t, d, k, g, n, l, ł, m

 

– wypowiada półsamogłoskę j

 

trzylatek

 

– wymawia prawie wszystkie głoski oprócz przedniojęzykowo-zębowych s, z, c, dz i dziąsłowych sz, ż, cz, dż, które są zastępowane przez ś, ź, ć, dź

 

– dziecko nie wymawia r  lub zamienia je na j, l, ł

 

– może zamieniać f na h oraz ł na w

 

– wymawiane są wszystkie samogłoski, choć mogą występować odstępstwa, np. a=o, e=a, i=y

 

– dziecko wymawia głoski wargowe: p, b, m; wargowo-zębowe f, w, środkowojęzykowe: ś, ź, ć, dź, ń, tylnojęzykowe k, g, szczelinowe h, przedniojęzykowo-dziąsłowe l

 

– czasami pojawiają się j, l, rzadko s, z, c, dz oraz sz, ż, cz, dż

 

czterolatek

 

– pojawiają się s, z, c, dz

 

– w dalszym ciągu może występować zamiana sz, ż, cz, dż na s, z, c, dz

 

– może pojawiać się r, ale brak poprawnej artykulacji nie powinien niepokoić

 

pięciolatek

 

Zaczynają występować sz, ż, cz, dż

 

sześciolatek

 

Artykulacja jest już w zasadzie ustalona, choć głoska r we właściwej realizacji przedniojęzykowo-zębowej powinna być prawidłowo wypowiadana w 8 r. ż.

 

siedmiolatek

 

Prawidłowo wymawiana jest głoska r

 

Źródło: E. Czaplewska, S. Milewski, Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2012, s. 89/90